Τα μάτια στη Βυζαντινή Αγιογραφία είναι σχηματοποιημένα ώστε να δίνουν καθαρά, συγκεκριμένα και εκφραστικά αποτελέσματα. Θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα μάτια, διότι η πρώτη ματιά που θα ρίξει κανείς σε μία εικόνα είναι στο πρόσωπο και ιδιαίτερα στα μάτια.
Παρατηρώντας τις εικόνες των μεγάλων αγιογράφων όπως στις προτομές των αρχαγγέλων του Θεοφάνη μπορούμε να εξάγουμε κάποιους κανόνες για τα χρώματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ώστε να έχουμε ένα σωστό αποτέλεσμα. Στις μικρές εικόνες το μάτι είναι τόσο μικρό που δεν μπορεί να ζωγραφιστεί με μεγάλη λεπτομέρεια.
Στη σχηματική απεικόνιση περιγράφουμε τα χρώματα για κάθε τμήμα του ματιού. Αυτό είναι εφαρμόσιμο στις μεγάλες εικόνες. Σε μικρότερες εικόνες είναι πιο δύσκολο, απαιτείται μεγάλη προσοχή και χρησιμοποίηση μικρών πινέλων αγιογραφίας μέγεθος 0 ή 00 ή ακόμη και 000. Μερικές φορές στις μικρές εικόνες εξ ανάγκης παραλείπουμε ή ενοποιήσουμε κάποια χρώματα ώστε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Τα μέρη των ματιών αποδίδονται σχηματοποιημένα, τόσο σαν σχέδιο όσο και στην επιλογή των χρωμάτων. Τα χρώματα που χρησιμοποιούμε είναι τα εξής: (βλπ. σχήμα)
1 όμπρα ψημένη >> πάνω γράψιμο φρυδιού
2 όμπρα ψημένη >> κάτω γράψιμο φρυδιού
3 σιένα ψημένη >> γέμισμα φρυδιού
4 όμπρα ψημένη >> λεπτή γραμμή ανάμεσα στο πάνω και στο κάτω γράψιμο του φρυδιού (προαιρετική).
5 πρώτο φως >> γραμμή ή μικρή επιφάνεια που δηλώνει το φως που πέφτει κάτω από το φρύδι.
6 όμπρα ψημένη.
7. χονδροκόκκινο ή χονδροκόκκινο με λίγο άσπρο >> εφάπτεται της γραμμής 6 και του πάνω βλέφαρου.
8 όμπρα ψημένη
9 σιένα ψημένη και λήγει όμπρα ψημένη >> κάτω βλέφαρο
10 όμπρα ψημένη
11 σιένα ψημένη
12 όμπρα ψημένη
13 μαύρη κουκίδα >> κόρη του ματιού
14 άσπρο με λίγο μαύρο >> για την κυρτότητα του ματιού
15 άσπρο >> για την κυρτότητα και την ένταση του ματιού
Σημειώνουμε ότι ο μέσα κανθός του ματιού παραμένει ανοιχτός ενώ ο έξω καθώς κλείνει. Η κυρτότητα του ματιού δίνεται με ένα γκρίζο χρώμα που φτιάχνουμε μαύρο και άσπρο. Το χρώμα αυτό όταν τοποθετηθεί πάνω στο προπλασμό παίρνει μία εξαιρετική γαλαζωπή απόχρωση, που μοιάζει νατουραλιστική. Προσθέτοντας λίγο ακόμη άσπρο στην άκρη του γκρίζου ζωντανεύουμε και δίνουμε έκφραση στο βλέμμα. Αυτό πρέπει να γίνεται με φειδώ ώστε να διατηρείται η ηρεμία του βλέμματος. Επειδή το μάτι είναι το πιο σημαντικό τμήμα του προσώπου καλό είναι να δίνουμε την φωτεινότητά του παράλληλα με τα τελευταία φώτα του προσώπου.