Η ανθρώπινη σκλαβιά είναι άδικη, επικίνδυνη κι εξευτελιστική
Δεν είναι σπάνιο οι πνευματικοί άνθρωποι να προσπαθούν “να διαβάσουν” την κοινωνική αδικία της εποχής τους και να παρεμβαίνουν για την άρση της. Ο Ιρλανδός συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ τον 19ο αιώνα κατήγγειλε: “Η ανθρώπινη σκλαβιά είναι άδικη, επικίνδυνη κι εξευτελιστική. Το μέλλον του κόσμου βασίζεται στη μηχανική σκλαβιά, στη σκλαβιά της μηχανής”.

Ήταν η εποχή που ο κόσμος περνούσε από την αφέλεια και το ρομαντισμό στο στάδιο της ωρίμανσης, της επιστημονικής ερμηνείας των κοινωνικών μεταβολών. Η κοινωνική αδικία, αυτό δηλαδή που ο Όσκαρ Ουάιλντ ονόμαζε “ανθρώπινη σκλαβιά” δεν μπορεί πια να θεωρείται σαν άδικη συμπεριφορά κάποιων “κακών”, αλλά συγκεκριμένα σαν εκμετάλλευση του ιδρώτα αυτών που παράγουν τον πλούτο της γης από μια ομάδα ανθρώπων, την τάξη των κεφαλαιοκρατών, που ιδιοποιείται αυτό τον πλούτο.

Δεν έχει ακόμη καμιάν αξία στις μέρες μας να προδιαγράψει κανείς το μέλλον του κόσμου γενικά και αόριστα μιλώντας για τη “σκλαβιά της μηχανής”. Οι μηχανές σήμερα έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που μπορούν να εκτελέσουν μια τεράστια «γκάμα» από ανθρώπινες εργασίες, ενσωματώνοντας ακόμη και ορισμένα στοιχεία που αντικαθιστούν το ανθρώπινο μυαλό. Όμως τα ρομπότ, οι υπερσύγχρονες μηχανές, οι σημερινοί “μηχανικοί σκλάβοι” δε λύνουν από μόνοι τους το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή η “ανθρώπινη σκλαβιά” όχι μόνο εξακολουθεί να υπάρχει αλλά επιδεινώνεται. Ενώ δηλαδή με τη χρήση των σύγχρονων μηχανών ο απαιτούμενος χρόνος για την παραγωγή αγαθών μειώνεται, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι πετιούνται από τα αφεντικά στο δρόμο και οι υπόλοιποι εργάζονται περισσότερες ώρες με μικρότερη αμοιβή. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να παίρνει αποφάσεις παρόμοιες με τις αποφάσεις του ανθρώπινου εγκεφάλου. Είναι προγραμματισμένη να λειτουργεί με τη λογική εξέλιξης του καπιταλιστικού συστήματος και γι αυτό οι αποφάσεις που παίρνει είναι αμφιλεγόμενες.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι ενώ οι μηχανές δουλεύουν όλο και περισσότερο σαν “μηχανικοί σκλάβοι” του ανθρώπου, η “άδικη, επικίνδυνη κι εξευτελιστική ανθρώπινη σκλαβιά” που λέει ο Όσκαρ Ουάιλντ εξακολουθεί να υπάρχει. Η αντίφαση αυτή δεν μπορεί να φωτιστεί αν δεν απαντηθεί το ερώτημα “σε ποιους ανήκουν οι μηχανές”; Ανήκουν μήπως σε όλους τους ανθρώπους; Όχι βέβαια. Είναι γνωστό πως οι μηχανές είναι ιδιοκτησία μιας μικρής μειοψηφίας της κοινωνίας, της τάξης των καπιταλιστών. Για να λείψει η ανθρώπινη σκλαβιά πρέπει οι “μηχανικοί σκλάβοι” και γενικότερα όλα τα μέσα παραγωγής να αφαιρεθούν από τους καπιταλιστές και να περάσουν στην ιδιοκτησία αυτών που παράγουν τον πλούτο της γης.