Εκείνο που χαρακτηρίζει τα μεγάλα έργα τέχνης, αυτά που λέγονται και κλασσικά, είναι ότι αντέχουν στη διαβρωτική φθορά του χρόνου καθώς θέτουν ερωτήματα κοινά και πάντα επίκαιρα σ’ όλες τις εποχές και τις ιστορικές περιόδους. Θέματα οντολογικά που βασανίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη αλλά και βαθειά κοινωνικά που έχουν να κάνουν με τους θεσμούς και την οργάνωση των ανθρώπινων ομάδων και συλλογικοτήτων. Προβλήματα που ψάχνουνε λύσεις με το ζητούμενο όμως να είναι σταθερά το ίδιο: Πώς θα ανθρωπέψει ο άνθρωπος και πώς η ζωή του θα γίνει βιώσιμη και άξια για να τη ζει.
Αυτός ο διαχρονικά πανανθρώπινος στόχος που τίθεται απ’ όλους τους μεγάλους δημιουργούς, μας βάζει ως άτομα αλλά και ως κοινωνία αντιμέτωπους με τους εαυτούς μας και τις παθογένειές μας, καθώς καλούμαστε να βρούμε τους βέλτιστους τρόπους για να τον κάνουμε πραγματικότητα. Οι δυνατότητες όμως που δίνονται σε κάθε ιστορική εποχή για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι οι ίδιες;
Αυτές ήταν κάποιες από τις σκέψεις που έγιναν βγαίνοντας από το θέατρο μετά την παρακολούθηση του Πλούτου. Ο Αριστοφάνης έβαλε ένα τεράστιο στην πρακτική και ηθική του πλευρά θέμα, που απασχολούσε βασανιστικά τους ανθρώπους της πόλης του εκεί στις αρχές του 4ου π.χ αιώνα. Τα καλά χρόνια είχαν περάσει. Ο καταστρεπτικός Πελοποννησιακός πόλεμος που τελείωσε με την ταπεινωτική ήττα της Αθήνας, είχε λαβώσει άσχημα την πόλη και τους κατοίκους της. Το “κλεινόν άστυ” δεν ήταν πια η ηγέτιδα πόλη της Ελλάδας, το δημόσιο ταμείο της δεν πλούτιζε από τις εισφορές των συμμάχων, η ύπαιθρος είχε μαραζώσει και η ανασφάλεια μαζί με την αγωνία για το αύριο είχε χτυπήσει για τα καλά την πόρτα του Αθηναίου πολίτη. Όλων;;; Όχι, βέβαια. Ενώ η πόλη φτώχαινε και μαζί της και ο λαός, κάποιοι πλούτιζαν αισχροκερδώς.
Στις τότε συνθήκες του δουλοκτητικού συστήματος λογικό είναι, πως τα προβλήματα του πλούτου και της πενίας γίνονταν αντιληπτά με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι σήμερα και οι προτεινόμενες λύσεις δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν από τις ιδέες και αντιλήψεις που ανταποκρίνονταν σ’ εκείνη τη φάση ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.
Έτσι στο έργο του ο Αριστοφάνης μη μπορώντας να ξεπεράσει την εποχή του, βλέπει λύσεις βελτίωσης της ζωής των πολλών μέσα από την αύξηση του δημόσιου πλούτου, στον οποίο θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι και κυρίως οι πλούσιοι μέσα από χορηγίες και κάθε είδους συνεισφορές. Βάζει τον πλούτο και την πενία να διασταυρώνουν τα πυρά τους σε μια προσπάθεια να καταδειχθούν τα πλεονεκτήματα και οι υπηρεσίες που προσφέρουν στον άνθρωπο και στην κοινωνία. Και φαίνεται να προκρίνει τελικά μια λογική διαχείριση του πλούτου χωρίς ξιπασιές και κραιπάλες με γνώμονα και κριτήριο το καλό της πόλης.
Συμβαίνει κάθε σημαντικό έργο τέχνης και μετά την απομάκρυνση από αυτό, να συνεχίζει να συνομιλεί με τον δέκτη των μηνυμάτων του προβληματίζοντας, εμπνέοντας, βάζοντας διλήμματα και ερωτήματα. Το ίδιο συνέβη και με την παράσταση του Πλούτου. Το κοινωνικό συμβόλαιο που φαίνεται ότι προτείνει ο Αριστοφάνης για το θέμα της συσσώρευσης του πλούτου , θα μπορούσε άραγε να καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες και να αποτελεί και τη σημερινή πρόταση της κοινωνίας;;;
Στην εποχή του, όπου η παραγωγή στηριζότανε πρωταρχικά στη χειρωνακτική εργασία ενός τεράστιου όγκου δούλων, δεν ήταν δυνατόν ακόμα και το πιο προχωρημένο πνεύμα να συλλάβει ότι μπορεί να υπάρξει μια άλλη κοινωνία, όπου η αξιοποίηση των τεχνικών-επιστημονικών ανακαλύψεων θα έκανε μη αναγκαίες τις σχέσεις εξάρτησης – εκμετάλλευσης και όπου ο παραγόμενος πλούτος θα ήταν αρκετός για όλους, ώστε να μη γεννάει η πενία των πολλών τον πλούτο των λίγων. Σήμερα όμως που η τεχνολογία και η επιστήμη δημιούργησε μια διαφορετική πραγματικότητα, στην οποία οι παραγωγικές δυνάμεις είναι τεράστιες και ο παραγόμενος πλούτος κολοσσιαίων διαστάσεων, τόσος που μπορεί σύμφωνα με την πριν από αρκετά χρόνια διαπίστωση – διαβεβαίωση της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του OHE να θρέψει τον πληθυσμό της γης εφτά φορές, τί είναι αυτό που εμποδίζει τον τόσο μεγάλο όγκο αγαθών να κατανέμεται με τρόπο που να καλύπτει τις ανάγκες όλων;
Στην εποχή μας, μια εποχή απεριόριστων δυνατοτήτων της ανθρωπότητας σε όλους τους τομείς της ζωής, δε θα μπορούσε να υπάρξει πιο δίκαιο και πιο ώριμο αίτημα από τη συλλογική-κοινωνική ιδιοκτησία του παραγόμενου πλούτου. Αυτή και καμμία άλλη δεν μπορεί να είναι η απάντηση του σημερινού ανθρώπου στο διαχρονικά επίκαιρο θέμα που έβαλε ο Αριστοφάνης πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια.