Πέρασαν 122 χρόνια από τις 19 Μάη 1895 που έπεσε σε μάχη ο Χοσέ Μαρτί, ο ποιητής, ο επαναστάτης, ο Απόστολος της Ανεξαρτησίας και Εθνικός ήρωας της Κούβας.
Αντιγράφουμε το “ποιητικό πιστεύω” του από μια εξομολόγηση του ίδιου στην αρχή του βιβλίου του “Ελεύθεροι Στίχοι” το 1882
«Αυτοί είναι οι στίχοι μου. Είναι όπως είναι. Δεν τους δανείστηκα από κανέναν. Ενώ δεν μπόρεσα να κλειδώσω ακέραια τα οράματά μου μέσα σε μια αντάξια μορφή, τα άφησα να πετάνε ελεύθερα: αχ! Τι αιθέριος φίλος, που δεν γυρίζει πια! Η ποίηση όμως έχει την αγαθοσύνη της, και εγώ πάντα επεδίωκα να είμαι αγαθός. Ξέρω επίσης να περικόπτω στίχους αλλά αρνούμαι να το κάνω. Με τον ίδιο τρόπο που κάθε άνθρωπος έχει τη φυσιογνωμία του, έτσι κάθε έμπνευση εμπεριέχει τη δική της γλώσσα. Αγαπώ τους δύσκολους ήχους, τον εύπλαστο στίχο ο οποίος δονείται σαν πορσελάνη, πετάει σαν πουλί, και είναι φλογερός και σαρωτικός σαν φλόγα ηφαιστείου. Ο στίχος είναι σαν λαμπερό σπαθί που αφήνει στους θεατές την ανάμνηση ενός πολεμιστή οδεύοντας στον ουρανό και, όταν φθάνει στον ήλιο, θρυμματίζεται σε χίλια φτερά…»
Στίχοι Απλοί
“Βάσανα! Ποιος τολμά να πει πως έχω εγώ βάσανα;
Αργότερα, μετά από τον κεραυνό και τη φωτιά
θα έχω χρόνο για να υποφέρω.
Εγώ ξέρω για ένα μεγάλο πόνο
ανάμεσα στα βάσανα τα ανείπωτα:
Η σκλαβιά των ανθρώπων είναι η μεγάλη δυστυχία του κόσμου!
Υπάρχουν βουνά και πρέπει να τα σκαρφαλώσεις.
Στα ψηλά βουνά.
Μετά θα δούμε ψυχή, ποιος είναι αυτός
που σ΄ έχει καταδικάσει να μου πεθάνεις!
—————————————–
«Άρπα είμαι, λύρα είμαι
όπου το σύμπαν αντηχεί:
Από τον ήλιο έρχομαι, στον ήλιο πηγαίνω:
Είμαι η αγάπη, είμαι ο στίχος».
——————————————-
Πιασμένος απ’ τις γλυκές της άκρες
Στο διάστημα το γαλανό υψωνόμουν.
Ω αγάπη, ω μέγα, ω τέλειε καλλιτέχνη!
Ρόδα απ’ τη λάμα ο σιδεράς σκαρώνει·
Έναν αετό ή ανθό ή γυναίκα ή άγγελο
Στο μάλαμα σμιλεύει ο χρυσικός·
Μα μόνο, μόνο εσύ ξέρεις τον τρόπο
Να μικραίνεις σ’ ένα φιλί το σύμπαν.