Ψυχολογικός Πόλεμος. Προπαγάνδα 19 αιώνα
image_print

Έχει αποδειχθεί ότι η πορεία της ιστορίας είναι αποτέλεσμα αντικειμενικών κοινωνικών αναγκών. Το 19ο αιώνα ο ουτοπικός σοσιαλισμός μετατράπηκε σε επιστημονικό σοσιαλισμό και αποκάλυψε το αναπόφευκτο του θανάτου του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του από τον κομμουνισμό.

Η Παρισινή Κομμούνα, που αποτελεί την πρώτη προσπάθεια της εργατικής τάξης να αδωνιστεί για τον εαυτό της, βάζει τη σφραγίδα της στη μαρξιστική αντίληψη τεκμηριώνοντας τη θέση, πως η ταξική πάλη είναι ένας ασυμφιλίωτος αγώνας.

Μετά από αυτή την επιστημονική τεκμηρίωση καμιά ειδυλλιακή αντίληψη δεν μπόρεσε να στεριώσει στον κόσμο. Απέναντι στη συνειδητή εκμεταλλευτική δράση της αστικής τάξης στέκεται η συνειδητή αντίδραση του πιο πρωτοπόρου τμήματος της εργατικής τάξης, του κόμματός της.

Η αστική τάξη, που είχε χρησιμοποιήσει όλες τις προπαγανδιστικές τεχνικές, που κληρονόμησε από τα προηγούμενα εκμεταλλευτικά συστήματα δεν μπορεί να αρκείται πλέον σ΄ αυτές, διότι ο αντίπαλός της δεν είναι πια ούτε ανοργάνωτος ούτε ιδεολογικά άοπλος. Παράλληλα με τη φυσική βία που εξασκεί αδιαφορώντας για τη αδιάκοπη αιμορραγία που προκαλεί στους λαούς η αστική τάξη αναβαθμίζει και το όπλο της ψυχολογικής βίας. Βάζει σα στόχο της τον ιδεολογικό ευνουχισμό των ανοργάνωτων τμημάτων της εργατικής τάξης και τον ιδεολογικό προσεταιρισμό των υπόλοιπων τάξεων.

Η προπαγάνδα της αστικής τάξης από τις αρχές του 20ου αιώνα παίρνει χαρακτηριστικά απύθμενου μίσους προς τον ταξικό της εχθρό. Για την προπαγάνδα της χρησιμοποιεί επαχθή ψυχολογικά μέσα που περιλαμβάνουν όρους ταπεινωτικούς, προσβλητικούς, εξευτελιστικούς, ρατσιστικούς προκειμένου ο ένας λαός να επιτίθεται στον άλλον, Επιδιώκει το ντοπάρισμα των στρατιωτών με “πατριωτικά αισθήματα”, ώστε να πολεμούν με περισσότερη πίστη την ιδέα της υπεράσπισης της πατρίδας, ο εχθρός να συνθλίβεται ηθικά και τα μονοπώλια να αυξάνουν μέσα στον πόλεμο τα κέρδη τους. Οι λαοί μαθαίνουν μόνο όσα οι κυβερνήσεις επιθυμούν,δηλαδή χειραγωγούνται ανάλογα με τις περιστάσεις.

Οι τεχνικές της προπαγάνδας αξιολογήθηκαν, αναπτύχθηκαν και κωδικοποιήθηκαν. Τα κέντρα προπαγάνδας αναβαθμίστηκαν, μέχρι το υπουργικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα των διαφόρων προπαγανδιστικών τεχνικών μελετώνται προσεκτικά και κωδικοποιούνται. Στην Αμερική το 1937 ο Edward Filene βοήθησε στη δημιουργία του Ινστιτούτου Ανάλυσης Προπαγάνδας των ΗΠΑ (Institute for Propaganda Analysis – IPA) για να διδάξει στους Αμερικανούς, μέσα από εφημερίδες, εκδότες, δημόσια πρόσωπα και προπαγανδιστές, τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να σκέφτονται. Προσπαθώντας “να διαφωτίσει και να ενεργοποιήσει την ελεύθερη και ανεξάρτητη σκέψη” το 1939 το ινστιτούτο αυτό ήταν ήδη μια ανθούσα επιχείρηση, που παρήγαγε εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία, κολέγια, ενήλικες, προσπαθώντας να εξασφαλίσει τη λαϊκή αποδοχή και εκτίμηση. Το 1942 ανέστειλε τη λειτουργία του “από έλλειψη πόρων” και οι λειτουργίες του πέρασαν σε ειδικές στρατιωτικές και κυβερνητικές υπηρεσίες.

image_print