Ψυχολογικός Πόλεμος και κοινωνική αλλαγή
image_print

Η ζωή επιβεβαιώνει καθημερινά ότι ο καπιταλισμός βρίσκεται σε αποσύνθεση. Όσο περισσότερο αποσυντίθεται τόσο πιο αποκρουστική και επιθετική γίνεται η μορφή του. Έχει χάσει την ικανότητα να αντιπαρατίθεται στη σοσιαλιστική ιδεολογία με πειστικά επιχειρήματα.


Ακόμη και μετά την προσωρινή νίκη που του εξασφάλισαν οι ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων πείθει ότι όχι μόνο δεν μπορεί να προσφέρει ειρήνη και ευημερία τους λαούς, αλλά αντίθετα, για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, έχει ανάγκη να τους παρασύρει σε πολεμικές περιπέτειες και να τους βυθίζει σε συμφορές .

Η καπιταλιστική προπαγάνδα μετά τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων του 20ου αιώνα ότι ο μαρξισμός πέθανε γίνεται ολοένα και λιγότερο πειστική . Αν ο μαρξισμός είχε πεθάνει, γιατί εξακολουθούν οι απολογητές του καπιταλισμού να τον πολεμούν με τόση λύσσα; Γιατί φοβούνται όχι μόνο αυτούς που αγωνίζονται έμπρακτα για το σοσιαλισμό αλλά ακόμη και τη θεωρία του; Η ΕΕ βγάζει εκτός νόμου τα Κομμουνιστικά Κόμματα και την κομμουνιστική ιδεολογία σε όσες Ευρωπαϊκές χώρες μπορεί. Αναδεικνύει κυβερνήσεις με τη συμμετοχή νεοναζιστών, όπως στην Ουκρανία.

Στην αντίπερα όχθη ο ο σοσιαλισμός δεν έπαψε ούτε στιγμή να αποδεικνύει ότι είναι η ανώτερη μορφή ουμανισμού, όπου παίρνουν σάρκα και οστά οι ελπίδες και τα ιδανικά των λαών για κατάργηση της εκμετάλλευσης, της καταπίεσης και της αδικίας. Εξακολουθεί να είναι η μόνη ελπίδα για μια ανθρώπινη ζωή. Έχει τεκμηριωθεί ότι οι αιτίες για την επικράτηση της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που οικοδομούσαν το σοσιαλισμό είχαν πριν απ’ όλα τις ρίζες τους στον εμβολιασμό της σοσιαλιστικής οικονομίας με τον καπιταλιστικό “νόμο της Αγοράς”. Για την καπιταλιστική παλινόρθωση δηλαδή, δεν ευθύνεται η εφαρμογή των σοσιαλιστικών κανόνων, αλλά η παραβίασή τους.

Στη διαδικασία της παλινόρθωσης έπαιξε σημαντικό ρόλο και ο ολομέτωπος Ψυχολογικός Πόλεμος που είχε εξαπολύσει η Δύση δεκαετίες πριν. Το δόγμα της Ειρηνικής Συνύπαρξης” που σηματοδοτούσε τον εξαναγκασμό των ιμπεριαλιστικών κρατών να μην μπορούν να ξεκινήσουν ένα Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίς να εξαφανιστούν και τα ίδια από το χάρτη της γης, ερμηνεύτηκε σαν σύγκλιση του καπιταλισμού με το σοσιαλισμό. Οι σοβιετικοί, που απέκτησαν τη δύναμη να συντρίψουν τη υπέρτερη πολεμική μηχανή του φασιστικού άξονα θεώρησαν τη σοσιαλιστική τους νίκη αμετάκλητη.

Αντιεπιστημονικές θεωρίες όπως ο Ευρωκομμουνισμός και διάφορες τριτοδρομικές συνταγές προς το σοσιαλισμό ενίσχυσαν το ιδεολογικό οπλοστάσιο του ιμπεριαλισμού και υπονόμευσαν το σοσιαλισμό. Διάφορα αριστερά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα καπηλεύτηκαν το σοσιαλιστικό όραμα, δημιούργησαν αυταπάτες στους λαούς και προσέφεραν σανίδα σωτηρίας στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Το ίδιο συμβαίνει μέχρι σήμερα. Τα κόμματά αυτά σπεύδουν να αναλάβουν την εφαρμογή αντιλαϊκών πολιτικών, που ακόμη και τα συντηρητικά κόμματα θα δυσκολεύονταν να εφαρμόσουν.

Πότε θα μπει τέλος στον Αόρατο Πόλεμο

Κάτω από αυτές τις συνθήκες δημιουργείται ένα εύλογο ερώτημα: Λαμβάνοντας υπόψη μας ότι η κυρίαρχη ιδεολογία στον καπιταλισμό είναι η ιδεολογία της αστικής τάξης, είναι δυνατόν με πλήρη, συνεχή, σε βάθος ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του λαού να εξουδετερωθεί ο Αόρατος Πόλεμος; Είναι άραγε δυνατόν κάτω από την πίεση του λαϊκού κινήματος να εξαναγκασθεί η αστική τάξη να παραιτηθεί από αυτό το δυναμικό όπλο; Είναι δυνατόν να εξουδετερωθούν οι μηχανισμοί του Αόρατου Πολέμου, που έχουν απλώσει τα πλοκάμια τους σε όλες τις εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής;

Ο καπιταλισμός έχει διαφθείρει σε τέτοιο βαθμό τις συνειδήσεις των ανθρώπων ώστε οι επίσημες καταγγελίες ότι 35.000 άτομα (κυρίως παιδιά) πεθαίνουν από την πείνα κάθε μέρα και 1,29 δισεκατομμύρια άνθρωποι (σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα), ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα, να προσφέρουν ενός λεπτού συγκίνηση την ώρα που γνωστοποιούνται και ξεχνιούνται όταν η τηλεόραση προβάλει την επόμενη είδηση, ή μια διαφήμιση. Είναι τόσο διηθημένη η καθημερινή ζωή, που οι αποκαλύψεις, οι καταγγελίες και οι μεμονωμένες διαμαρτυρίες αγνοούνται, ξεθυμαίνουν και σύντομα ξεχνιούνται σε σημαντικό βαθμό.

Ο δυνατός και οργανωμένος ιδεολογικός αγώνας έχει τη δύναμη να συμβάλει στην αλλαγή αλλά από μόνος του δεν αρκεί για να αλλάξει την κοινωνική συνείδηση μέσα σε καπιταλιστικά πλαίσια. Η ιδεολογία αντανακλά τις σχέσεις παραγωγής και ταυτόχρονα τις διαμορφώνει. Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να αλλάξει η ιδεολογία πριν να αλλάξουν οι σχέσεις παραγωγής. Επομένως το τέλος του Αόρατου Πολέμου δεν θα έρθει διορθώνοντας την ηθική της καπιταλιστικής κοινωνίας, αλλά διαμορφώνοντας μια νέα ηθική στα πλαίσια ενός νέου κοινωνικού συστήματος, του σοσιαλισμού.

Αυτό με κανένα τρόπο δεν σημαίνει ότι η αποκάλυψη, η καταγγελία και η διαρκής ενημέρωση για τα πολυδαίδαλα πλοκάμια του Αόρατου Πολέμου είναι άσκοπες προσπάθειες. Κάθε άλλο. Έχουν την ικανότητα να ευαισθητοποιούν και να αφυπνίζουν, να δημιουργούν νέες δυνάμεις αντίστασης και αντικαπιταλιστικής δράσης. Μέσα από την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση στις τεχνικές του Αόρατου Πολέμου μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να ενισχυθούν τα υγιή κύτταρα της κοινωνίας και σιγά-σιγά να διαμορφώνουν χαρακτηριστικά από το επόμενο κοινωνικό σύστημα. Θα αποτελέσουν τη μαγιά για την ενίσχυση της δυναμικής που θα συντρίψει τον καπιταλισμό και θα συμβάλει στη διαμόρφωση μια ολότελα διαφορετικής κοινωνικής ηθικής.

Η διαδικασία αυτή αποτελεί επαναστατική πράξη. Για τη μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό απαιτούνται αγώνες και θυσίες, καθόσον η άρχουσα τάξη δεν παραδίδει ειρηνικά την εξουσία. Η άρχουσα τάξη όταν με τον Ψυχολογικό Πόλεμο δεν καταφέρνει να δαμάσει τη λαϊκή οργή χρησιμοποιεί παράλληλα και τις δυνάμεις καταστολής, τις παρακρατικές οργανώσεις, τις χούντες, τις διώξεις και τα ξερονήσια. Αυτή η φυσική βία, που προστίθεται στην ψυχολογική δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί νικηφόρα παρά μόνο από την ιδεολογικά εξοπλισμένη επαναστατική δύναμη της εργατικής τάξης.

Ο Αόρατος Πόλεμος ακόμη και στο ξεκίνημα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού θα εξακολουθεί να έρπει. Θα αποδυναμώνεται και θα αποτελεί όλο και μικρότερη απειλή για την κοινωνία στο βαθμό που θα αναπτύσσεται η σοσιαλιστική συνείδηση. Κατά την άποψή μας, η εξαφάνιση της απειλής του Αόρατου Πολέμου θα πραγματοποιείται ταυτόχρονα με την εξαφάνιση των αντιμαχόμενων κοινωνικών τάξεων.

Ξεχερσώνοντας το δρόμο του μέλλοντος

Η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης να καθοδηγήσει το λαό στον αγώνα για την κατάργηση όλων των εμποδίων στο δρόμο για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό απαιτεί αδιάκοπη ιδεολογική πάλη για την απόκρουση όλων των μορφών προπαγάνδας της αστικής τάξης, συμπεριλαμβανομένου και του Ψυχολογικού Πολέμου.

Ο Μπρεχτ χαρακτήριζε τον κομμουνισμό σαν το απλό που είναι δύσκολο να γίνει. Τι φταίει άραγε που το απλό είναι δύσκολο να γίνει; Για ποιο λόγο η μεγάλη πλειοψηφία των εκμεταλλευομένων δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της στην ασήμαντη μειοψηφία των εκμεταλλευτών;

Η αιτία βρίσκεται στο ότι τα προβλήματα που πρέπει να λυθούν μέσα από τους κοινωνικούς αγώνες είναι σύνθετα και αλληλένδετα. Η λύση του ενός εξαρτάται από τη λύση του άλλου. Δεν είναι δυνατόν να λυθούν σιγά-σιγά το ένα μετά το άλλο. Απαιτείται η συνειδητοποίηση από την πλειοψηφία του λαού της αναγκαιότητας του οργανωμένου, ταξικά προσανατολισμένου αγώνα για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Απαραίτητο όπλο σ’ αυτό τον αγώνα είναι η επίμονη ιδεολογική πάλη, μέσα στα πλαίσια της οποίας βρίσκεται η συνεχής αποκάλυψη της λειτουργίας και των συνεπειών του Αόρατου Πολέμου.

image_print