image_print

O Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ο σπουδαίος αυτός διανοητής, ο πιο οικουμενικός συγγραφέας του 20ου αιώνα, αυτός , “που έβλεπε με τα σωθικά κι όχι με τα μάτια”, αφού το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του το πέρασε τυφλός, είδε κι αποτύπωσε με λέξεις τα σημαντικά, τα καθολικά, τα αιώνια και προαιώνια, αυτά που αλλάζοντας οι καιροί ούτε μεταβάλλονται, ούτε αλλοιώνονται γιατί έχουν να κάνουν με τις πραγματικές και άφθαρτες ανάγκες της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτές που μόνο ο άνθρωπος μπορεί να ικανοποιήσει στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος σύντροφος, συνταξιδιώτης και συναγωνιστής,  ο άνθρωπος συμπαραστάτης και σύμμαχος, ο άνθρωπος “φίλος”. Αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε ο ένας στον άλλο στο πέρασμά μας από τη ζωή, αυτό το φωτεινό, όπως μας λέει ο Καζαντζάκης, μεσοδιάστημα ανάμεσα στην άβυσσο από την οποία ερχόμαστε και στην οποία πάμε. Η μεγαλύτερη ευλογία που μπορεί να μας συμβεί στον τραχύ αγώνα μας να υπάρξουμε και να αντιμετωπίσουμε την κάθε μορφής μας ένδεια.

Για έναν τέτοιο φίλο, που είναι θησαυρός του ώριμου και άξιου και προσφέρεται σ έναν επίσης ώριμο και άξιο σε μια πορεία προς την ολοκλήρωση, την ευτυχία και την ελευθερία, μας μιλάει ο Μπόρχες. Συνάντηση και συμπόρευση πάνω στον ίδιο ηθικό άξονα , στην ίδια αξιολογική κλίμακα. Σχέση αμοιβαίας στοργής, εκτίμησης, εμπιστοσύνης, αγάπης, τρυφερότητας που δίνει χώρο για ανάπτυξη, δημιουργία και αυτοπραγμάτωση. Νοιάξιμο για την ευτυχία του άλλου, ανάσα ελευθερίας και όχι φυλακή. Χέρι σίγουρο και μάτι καθαρό στα δύσκολα. Όχι κριτής ούτε δάσκαλος και κατηχητής. Ο καλύτερος, νηφαλιότερος, γενναιότερος και εντιμότερος εαυτός μας. Ο άνθρωπος ως υπέρτατη αξία. Ο φίλος ως επιλογή ζωής για μια ζωή, στην οποία επιλέγουμε να μη συντριβούμε ούτε να ευτελιστούμε αλλά να την πορευτούμε με στόχο τον εσαεί εξανθρωπισμό μας.

Χόρχε Λουίς Μπόρχες: «Ποίημα στους φίλους»

Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις
για όλα τα προβλήματα της ζωής σου,
ούτε έχω απαντήσεις
για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου ˙
όμως μπορώ να σ’ ακούσω
και να τα μοιραστώ μαζί σου.

Δεν μπορώ ν’ αλλάξω
το παρελθόν ή το μέλλον σου.
Όμως όταν με χρειάζεσαι
θα είμαι εκεί μαζί σου.

Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου.
Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου
να κρατηθείς και να μη πέσεις.

Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου
δεν είναι δικές μου.
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο.

Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια
αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις,
όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο
που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις.

Δεν μπορώ να αποτρέψω τις οδύνες σου
όταν κάποιες θλίψεις
σου σκίζουν την καρδιά,
όμως μπορώ να κλάψω μαζί σου
και να μαζέψω τα κομμάτια της
για να την φτιάξουμε ξανά πιο δυνατή.

Δεν μπορώ να σου πω ποιος είσαι
ούτε ποιος πρέπει να γίνεις.
Μόνο μπορώ
να σ’ αγαπώ όπως είσαι
και να είμαι φίλος σου.

Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν
τους φίλους μου και τις φίλες μου,
δεν ήσουν πάνω
ή κάτω ή στη μέση.

Δεν ήσουν πρώτος
ούτε τελευταίος στη λίστα.
Δεν ήσουν το νούμερο ένα ούτε το τελευταίο.

Να κοιμάσαι ευτυχισμένος.
Να εκπέμπεις αγάπη.
Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί.

Ας βελτιώσουμε τις σχέσεις με τους άλλους.

Να αρπάζουμε τις ευκαιρίες.
Να ακούμε την καρδιά μας.
Να εκτιμούμε τη ζωή.

Πάντως δεν έχω την αξίωση να είμαι
ο πρώτος, ο δεύτερος ή ο τρίτος
στη λίστα σου.

Μου αρκεί που με θέλεις για φίλο.
Ευχαριστώ που είμαι.

[πηγή: Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Ποιήματα, μετάφρ. Δ. Καλομοίρης , Ελληνικά Γράμματα, 1995 ]

 

 

image_print