Ας θυμηθούμε ότι ακουαρέλα στα Ελληνικά σημαίνει νερομπογιά, δηλαδή ένα χρώμα που διαλύεται με νερό. Ακόμη και οι τέμπερες, τα πλαστικά και τα ακρυλικά που είναι υδατοδιαλυτά μπορούν να χαρακτηρισθούν σαν νερομπογιές. Η συμπεριφορά τους όμως στη ζωγραφική διαφέρει από τις ακουαρέλες. Για να είμαστε λοιπόν πιο σαφείς θα χρησιμοποιούμε τον όρο ακουαρέλα (aquarelle, watercolor), όπως χρησιμοποιείται διεθνώς.
Από την κατασκευή τους τα χρώματα της ακουαρέλας έχουν ένα χαρακτηριστικό: Έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια (transparency), δηλαδή αν πάνω σε μία στρώση (επίπεδο-layer) χρώματος τοποθετήσουμε μια δεύτερη, εμείς θα βλέπουμε ένα τρίτο χρώμα που θα είναι το “άθροισμα” των δύο. Ότι ακριβώς συμβαίνει όταν τοποθετήσουμε δύο χρωματιστές διαφάνειες τη μία πάνω στην άλλη.
Στην πράξη κανένα χρώμα, ούτε τα ακρυλικά, ούτε τα λάδια είναι τελείως αδιαφανή (opaque), δηλαδή το πάνω στρώμα επικαλύπτει σε μεγάλο βαθμό το κάτω αλλά όχι 100%. Ακόμη και οι τέμπερες (guache) που είναι τα πιο συγγενικά χρώματα με τις ακουαρέλες δεν έχουν αυτή την μεγάλη διαφάνεια που έχουν οι ακουαρέλες με αποτέλεσμα οι πολλές επικαλύψεις χρωμάτων τέμπερας να κάνουν το τελικό χρώμα να φαίνεται “λασπωμένο”. Αυτό οφείλεται στο διαφορετικό συνδετικό υλικό που χρησιμοποιούν. Για τον λόγο όταν αγοράζουμε χρώματα δεν θα πρέπει να θεωρούμε πως οι τέμπερες “κάνουν την ίδια δουλειά”. Αν θέλουμε δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνικές της ακουαρέλας θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην επιλογή των χρωμάτων. Τα σωληνάρια ή τα πλακάκια θα πρέπει να γράφουν aquarelle ή watercolor
Στην ακουαρέλα με αλλεπάλληλες στρώσεις διαφανειών μπορούμε να διατηρούμε καθαρό και “δροσερό” το τελικό αποτέλεσμα. Η διαφάνεια επηρεάζει το τρόπο με τον οποίο ζωγραφίζουμε. Η ποσότητα νερού με το οποίο διαλύουμε την ακουαρέλα παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαφάνεια κάθε στρώσης. Έτσι μπορούμε να ξεκινήσουμε με μία στρώση από πολύ αραιωμένα χρώματα και πάνω σ΄ αυτά να προσθέσουμε δεύτερη, τρίτη κ.ο.κ. στρώση.
2., 3, 4 κλπ Επόμενες στρώσεις
Όταν η μία στρώση στεγνώσει η δεύτερη θα είναι πιο διακριτή και η διαχωριστική τους γραμμή πιο σαφής. Όσο όμως η πρώτη στρώση παραμένει υγρή αν προσθέσουμε μια δεύτερη στρώση αυτή θα διαχυθεί μέσα στην πρώτη. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε μια πολύ ομαλή μετάβαση από ένα χρώμα σε ένα άλλο.
Η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε πολλές διαφανείς στρώσεις στην ακουαρέλα μπορεί να καθορίσει και τον τρόπο εργασίας μας. Ενώ στα σχετικά αδιαφανή υλικά όπως είναι τα λάδια συνήθως ξεκινάμε από τα σκούρα χρώματα και στη συνέχεια προσθέτουμε τα πιο φωτεινά, στις ακουαρέλες ξεκινάμε από τα πιο φωτεινά χρώματα και προσθέτοντας αλλεπάλληλες στρώσεις καταλήξουμε στα σκούρα.
Συνήθως δεν χρησιμοποιούμε άσπρο χρώμα στις ακουαρέλες. Άσπρο είναι το χρώμα του χαρτιού. Με άλλα λόγια το πιο έντονο φως της ζωγραφιάς μας δεν θα είναι το άσπρο χρώμα αλλά το άσπρο του χαρτιού. Αυτό δεν είναι εύκολο, αλλά ένα σχέδιο έστω και πρόχειρο μπορεί να μας βοηθήσει. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αν θέλουμε το υλικό μασκαρίσματος ( masking fluid) με το οποίο μπορούμε να επικαλύψουμε τα μέρη εκείνα του σχεδίου που θέλουμε να μείνουν άσπρα. Το υλικό αυτό αφαιρείται στο τέλος της ζωγραφικής τρίβοντάς το με μία γομολάστιχα ή με το δάχτυλο. Αν δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το υλικό μπορούμε να αφαιρέσουμε τα τμήματα εκείνα που θέλουμε να παραμείνουν άσπρα με ένα στεγνό ή βρεγμένο πινέλο. Αρκεί βέβαια η ποσότητα του χρώματος να μην έχει διαποτίσει βαθιά το χαρτί.
Το τελικό αποτέλεσμα οποιαδήποτε διαφανές ή αδιαφανές υλικό και αν χρησιμοποιήσουμε θα καθορίζεται από το σχέδιο, τους χρωματικούς συσχετισμούς και τις εντάσεις (αντιθέσεις, δυνάμεις) των χρωμάτων. Δεν υπάρχουν καλά ή κακά είδη υλικών. Όλα τα είδη μπορούν να δώσουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Η γνωριμία με τις διάφορες τεχνικές και η συνεχής προσπάθεια βελτίωσής τους είναι ένας εγγυημένος δρόμος για καλά αποτελέσματα. Η ζωγραφική με ακουαρέλες είναι ένα ευχάριστο “παιχνίδι” όπου ο καλλιτέχνης δίνει μια “μάχη” με το νερό, είτε προσπαθώντας να διατηρήσει σχετικά υγρό το χαρτί είτε να το στεγνώσει χρησιμοποιώντας ένα μικρό απλό πιστολάκι για τα μαλλιά.