image_print

Μετά το χρύσωμα της εικόνας επικαλύπτουμε τμηματικά όλα τα μέρη της με τους προπλασμούς. Προπλασμοί είναι τα χρώματα που θα αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα δημιουργήσουμε τον φωτισμό της εικόνας.

Για την δημιουργία αυγοτέμπερας αν δεν χρησιμοποιήσουμε τις έτοιμες σκόνες του εμπορίου, φτιάχνουμε δικές μας αναμειγνύοντάς τες.
Για παράδειγμα στο ένδυμα της Παναγίας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο Κιννάβαρι (κόκκινο θειούχο υδράργυρο) ή ανάλογα με το “μήνυμα” που θέλουμε να εκπέμπει η εικόνα μπορούμε να προσθέσουμε σιένα ψημένη ή Βερμιγιόν (κόκκινο θερμό με πορτοκαλί απόχρωση). Αν το μήνυμα είναι πένθιμο, μπορούμε να προσθέσουμε σκόνη Caput mortuum που δίνει ένα βαθύ ψυχρό πένθιμο χαρακτήρα στον προπλασμό.

Σε πρώτη φάση διαλύουμε τις σκόνες με σκέτο νερό και τις αφήνουμε να κατασταλάξουν. Δημιουργείται έτσι ένα καθαρό ίζημα, δηλαδή μια λάσπη που κατακάθεται και πάνω της μένει το διαυγές νερό που περίσσεψε. Χύνουμε το παραπανίσιο νερό και κρατάμε τη λάσπη σε ένα δοχειάκι. Μόνο όταν είμαστε έτοιμοι να χρωματίσουμε, δημιουργούμε αυγοτέμπερα αναμειγνύοντας τη λάσπη με το αυγόξυδο. Ο λόγος που δεν αναμειγνύουμε απευθείας σκόνη με νερό και αυγόξυδο είναι πρακτικός: οι σκόνες εύκολα σκορπίζονται και λερώνουν τόσο την εικόνα όσο και το χώρο που ζωγραφίζουμε. Η λάσπη εξασφαλίζει “καθαρή” ζωγραφική.

Η ποσότητα του κάθε προπλασμού εξαρτάται από το μέγεθος της εικόνας. Καλό είναι να φτιάχνουμε μεγαλύτερες ποσότητες λάσπης από αυτές που προβλέπουμε να χρησιμοποιήσουμε. Ο πρώτος λόγος είναι διότι στη Βυζαντινή τέχνη αντίθετα από τη νατουραλιστική θέλουμε να δημιουργήσουμε “πλακάτες”, καθαρές, μονόχρωμες επιφάνειες. Ο δεύτερος είναι διότι μας διευκολύνει με βάση αυτές τις λάσπες να δώσουμε αργότερα όγκο στον προπλασμό φωτίζοντάς τον με ένα νέο μείγμα προπλασμού από κάποιο ανοιχτό χρώμα, συνήθως άσπρο.

Δεν ξεκινάμε τους φωτισμούς, αν δε έχουμε επικαλύψει όλα τα ζωγραφικά μέρη της εικόνας με τους προπλασμούς τους.
Οι προπλασμοί και ο μετέπειτα φωτισμός είναι πλακάτες επιφάνειες. Η κάθε εικόνα έχει προπαγανδιστικό χαρακτήρα, δηλαδή αυτό που “θέλει να πει” το λέει με σαφήνεια.

Λεπτομέρεια από εικόνα ένθρονης Παναγίας. Στο εικονιζόμενο τμήμα του μαξιλαριού καθώς και στο άκρο της ενδυμασίας της Παναγίας ο προπλασμοί και τα φώτα είναι πλακάτα.

Αυτό εξασφαλίζεται με αυστηρά σαφή σχήματα, που δεν επιτρέπουν στον θεατή να δώσει διαφορετική ερμηνεία στο έργο.

Επιλογή των μεγάλων μεταβυζαντινών ζωγράφων, όπως ο Θεοφάνης ο Κρης, ήταν μετά τον “φωτισμό” κάθε προπλασμού να προστίθεται όπου χρειάζεται και “σκιά” με μια “διαφάνεια” (λαζούρα). Για την σκιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί προπλασμός και μαύρο, ή κάποιο άλλο σκούρο χρώμα, όπως μπλε ουλτραμέρ, σιένα ψημένη, όμπρα ψημένη κ.α.

Οι πλακάτες επιφάνειες άρχισαν να χρησιμοποιούνται ξανά από τους ζωγράφους τον 20ο αιώνα, δηλαδή την εποχή που εγκαταλείφθηκε η “εξαπάτηση” του θεατή με τη χρήση προοπτικού βάθους και εγκαινιάστηκαν νέες τεχνικές για να στείλουν μέσα από τα έργα τα μηνύματά τους. Η πλαστικότητα μπορεί να δίνεται με την διαβάθμιση του πλάτους της πινελιάς. Σε κάθε περίπτωση τόσο οι προπλασμοί όσο και οι φωτισμοί και οι σκιές διατηρούν τη σαφήνειά τους.

 

Οι δημοσιεύσεις μας είναι παρατηρήσεις και σκέψεις που κάνουμε καθώς ζωγραφίζουμε. Σκοπός είναι να βελτιώσουμε την τεχνική μας και για να πειραματιστούμε με διαφορετικά υλικά και τεχνικές για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Μπορεί επίσης οι σημειώσεις μας να αποτελέσουν κίνητρο για να παρακολουθήσουμε μαθήματα από χιλιάδες ζωγράφους που διδάσκουν τεχνικές ζωγραφικής στο ίντερνετ.

image_print

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *