Πόσο περίεργο φαίνεται στην πρώτη του ανάγνωση αυτό, που μας λέει ο Μπρεχτ. Είναι καλή η λήθη; Πως γίνεται να ναι καλή, όταν ό,τι κάνουμε, ό,τι δημιουργούμε, ό,τι κτίζουμε στηρίζεται στη θησαυρισμένη ανθρώπινη γνώση, ακουμπάει πάνω στο ήδη γνωστό και βιωμένο, στην αλήθεια την παλιά και ασφαλή;
Μια δεύτερη προσεκτικότερη ανάγνωση θα μας δείξει όμως, ότι ο σοφός μας δάσκαλος δεν αρνιέται τη δύναμη, που αποκτήθηκε από το χρόνο ούτε τη γνώση που κερδήθηκε από την προσπάθεια ούτε την εμπειρία, που πρόσφερε η κάθε δοκιμασία. Ο Μπρεχτ θέλει να μας πάει παραπέρα. Μην μένετε, μας λέει , σ΄ αυτό που είστε, σ΄ αυτό που έχετε, σ΄ αυτό που πετύχατε. Μην επαναπαύεστε. Μην κάνετε την παλιά γνώση βαρίδι στην πρόοδο και στην εξέλιξη.
Για να κερδίσετε το καινούργιο, πρέπει να ξεχάσετε το παλιό, για να χτίσετε το καλύτερο, πρέπει να γκρεμίσετε, αν χρειαστεί κι ό,τι με κόπο ακόμα στο χτες έχετε φτιάξει. Σβήστε απ το μυαλό σας ότι πέσατε και πονέσατε για να μπορέσετε να ξανασηκωθείτε. Απελευθερωθείτε από την ίδια σας τη λύπη για ό, τι αγαπημένο αφήνετε πίσω σας. Γιατί το νέο, αυτό που είναι μπροστά και πρέπει να το φέρετε στο τώρα, η οικοδόμηση της νέας ζωής προϋποθέτει την ανατροπή, την απελευθέρωση απ’ το παλιό και το φθαρμένο, τη λήθη των αξιών του χτες και της παρηκμασμένης πραγματικότητας που ξεπεράστηκε ιστορικά και έπαψε να υπάρχει. Ο άνθρωπος δημιουργεί την ιστορία του μόνο μέσα από την ικανότητά του να καταλύει το παλιό, ν΄ αφήνει πίσω του το ξεπερασμένο, να προσπερνάει την εποχή που ζει και να προσεγγίζει το μέλλον.
ΕΓΚΩΜΙΟ ΣΤΗ ΛΗΘΗ
Καλή είναι η λήθη – καλή!
Πώς αλλιώς, άραγε, θα χώριζε ο γιος απ΄ τη μάνα που τον εβύζαξε;
που του γιόμισε δύναμη χέρια- πόδια
και που τον εμποδίζει τώρα να δοκιμάσει
να δει αν και πώς δουλεύει η δύναμη αυτή;
Και πως αλλιώς θα παρατούσε ο μαθητής το δάσκαλο
που τον εγιόμισε γνώσεις;
Όταν ο μαθητής τη γνώση κατακτήσει
το δικό του έπειτα πρέπει να τραβήξει δρόμο.
Στο σπίτι το παλιό καινούργιοι μπαίνουν ένοικοι.
Αν αυτοί που το ΄χτισαν μ’ έναν ακόμα μέσα
για όλους τους εκεί μικρό θε να τανε το σπίτι
Καίει το τζάκι. Τον τζακά κανείς δε τον θυμάται
Ούτε ο καματευτής γνωρίζει πια το στάρι
που ΄χει γίνει ψωμί ζυμωμένο και το τρώει.
Πώς θα σηκωνότανε το πρωί ο άνθρωπος
αν δεν ήτανε η νύχτα
απ΄ το νου να σβήνει άχρηστα χνάρια;
Και πώς αυτός που έξι φορές χτυπήθηκε
και πίστομα και τις έξι βρέθηκε στο χώμα
θα σηκωνότανε για έβδομη φορά
την πέτρινη να οργώσει γης
στον απειλητικό ουρανό για να πετάξει;
Η αδύναμη μνήμη- αυτή
ναι, α υ τ ή, η μνήμη η αδύναμη
στον άνθρωπο χαρίζει δύναμη.
Μπ. Μπρεχτ