image_print

  Οι άνθρωποι του λαού έχουν μέσα τους ένα αίσθημα δικαίου. Δεν καταλαβαίνουν όμως ότι αυτό το δίκαιο δεν το καθορίζει καθένας χωριστά αλλά οι κοινωνικές σχέσεις που επικρατούν σε κάθε εποχή. Άλλο είναι το δίκιο του αφεντικού, που έχει συμφέρον να δουλεύουν οι υπάλληλοί του όσο γίνεται περισσότερο και να πληρώνονται όσο γίνεται λιγότερο, ώστε να αυγατίζει τα κέρδη του και εντελώς αντίθετο είναι το δίκιο του εργαζόμενου, που έχει συμφέρον να αμείβεται όσο γίνεται καλύτερα για να καλύψει τις προσωπικές του ανάγκες, τις ανάγκες της οικογένειάς του και επιπλέον να του μείνει χρόνος για να αναπληρώσει τις δυνάμεις που κατανάλωσε και να απολαύσει τα υλικά και πνευματικά που ο ίδιος παρήγαγε.
        Βλέπουμε λοιπόν πως το δίκιο και το συμφέρον διαφέρουν από άτομο σε άτομο ανάλογα με τη θέση που έχει ο καθένας στην παραγωγική διαδικασία. Οι εργαζόμενοι, αυτοί που παράγουν όλο το πλούτο στη γη, αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Μια ασήμαντη μειοψηφία όμως κατέχει τον πλούτο που παράγουν. Δίκαιο και συμφέρον λοιπόν για τους εργαζόμενους είναι να γίνουν οι ίδιοι ιδιοκτήτες του πλούτου που παράγουν κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν πάρουν οι ίδιοι την οικονομική και πολιτική εξουσία στα χέρια τους.

        Πέρα όμως από την απόρριψη του ρητού που κυκλοφορεί αποσπασματικά στο διαδίκτυο πρέπει να επισημάνουμε ότι το αρχαίο κείμενο έχει ως εξής: “..Και το Κλέωνος το αυτό δίκιον και ξύμφορον της τιμωρίας ουχ ευρίσκεται εν αυτώ δυνατόν ον άμα γίγνεσθαι.” Θουκιδίδου Ιστορίαι (3.46.1- 3.47.5) Δηλαδή, δεν είναι δυνατόν, όπως υποστηρίζει ο Κλέων η θανατική ποινή να είναι ταυτόχρονα και δίκαιη και συμφέρουσα.
         Η συγκεκριμένη πρόταση αποτελούσε την κατάληξη μιας σειράς συλλογισμών, που απαντούσαν στον ισχυρό άνδρα της Αθήνας Κλέωνα, ο οποίος ζητούσε να ισχύσει η αρχική απόφαση των Αθηναίων να θανατώσουν όλους τους ενήλικες άνδρες της Μυτιλήνης και να πουλήσουν δούλους τις γυναίκες και τα παιδιά.. Η Μυτιλήνη το 428 π.Χ είχε αποστατήσει από την Αθηναϊκή συμμαχία και οι Αθηναίοι στην εκκλησία του δήμου συζητούσαν την τιμωρία που θα τους επέβαλλαν.

image_print