Δεν είναι ασυνήθιστο να χαρακτηρίζεται ο Ηράκλειτος δυσνόητος και εκφραστής εννοιών που είναι δύσκολο να διαχειριστεί κανείς. Όμως ο Ηράκλειτος δεν έλεγε ούτε παραδοξολογίες, ούτε ακατανόητα πράγματα. Αντίθετα, ήταν τόσο προχωρημένο μυαλό που βρισκόταν πολλούς αιώνες μπροστά από τους ιδεαλιστές φιλοσόφους διότι η διαλεκτική του σκέψη προσέγγιζε την λύση των πιο σύνθετων προβλημάτων της φύσης και του ανθρώπου.
Ας θυμηθούμε ότι διαλεκτική είναι η επιστήμη που ερμηνεύει τους γενικούς κανόνες κίνησης και εξέλιξης της φύσης, της κοινωνίας και της γνώσης. Στην αρχαία Ελλάδα ενώ οι ιδεαλιστές φιλόσοφοι θεωρούσαν το “είναι” σαν αναλλοίωτο, η διαλεκτική αντίληψη θεωρεί ότι το “είναι” περικλείει και το αντίθετό του, είναι αιώνιο και παροδικό, αναλλοίωτο και μεταβλητό, ακίνητο και κινητό. Κάτω από αυτό το πρίσμα μπορούμε να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στη ζωή μας η φράση “το καλό και το κακό είναι ένα και το αυτό”.
Είναι καλό ή κακό η ανεργία, η μερική απασχόληση, η φοροαφαίμαξη, τα χαράτσια, οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, η κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων; είναι καλό για τους εργοδότες που επιδιώκουν να ανακάμψει η κερδοφορία τους, κακό όμως για τους εργαζόμενους που οδηγούνται σταδιακά στην κόλαση της φτώχειας, της ανέχειας, της ανασφάλειας, της εγγράμματης αμορφωσιάς.
Είναι καλό ή κακό το να υπομένουμε καρτερικά τα βάσανά μας με τα μνημόνια ή και χωρίς αυτά; Είναι καλό για την άρχουσα τάξη, διότι ενώ αποτελεί μια ασήμαντη μειοψηφία ιδιοποιείται τον πλούτο που παράγουν οι πολλοί και κακό για τους πολλούς, διότι η υπομονή διαιωνίζει τη δυστυχία και την υποταγή.
Είναι καλό ή κακό να ψηφίζουμε κάθε 4 χρόνια το κόμμα της αρεσκείας μας; Καλό για την άρχουσα τάξη που με χίλιους δυο τρόπους προβάλει τα δικά της, τα αστικά κόμματα και έχει δημιουργήσει μέσα μας την άποψη πως αυτή είναι η πραγματική δημοκρατία. Κακό όμως για το λαό που αντί να πάρει ο ίδιος στα χέρια του την οικονομική και πολιτική εξουσία αναθέτει στους εκπροσώπους των εκμεταλλευτών τη διαχείριση της τύχης του.
Τα πράγματα όμως μπορούν να αντιστραφούν, το καλό του καθενός να γίνει κακό και το αντίστροφο. Με μια ανατροπή των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, το καλό και το κακό θα μετατραπούν στο αντίθετό τους διότι τότε η διαχείριση του κοινωνικού πλούτου θα αλλάξει χέρια, την εξουσία θα την έχει στα χέρια του η πλειοψηφία, που θα βαδίζει το δρόμο της συνειδητής κατάργησης της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Κακό για τους εκμεταλλευτές, καλό για τους εργαζόμενους.