Ήταν 12 Απρίλη του 1961 όταν στις 10.02 το πρωί ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας διέκοψε το πρόγραμμά του για να ακουστεί η τρεμάμενη αλλά και γεμάτη υπερηφάνεια φωνή του εκφωνητή : “Εδώ Μόσχα. Μεταδίδουμε την ανακοίνωση του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων Τας για την πρώτη πτήση του ανθρώπου στο κοσμικό διάστημα.” Ρίγη συγκίνησης και ενθουσιασμού σκόρπισε αυτή η είδηση παντού όπου χτυπούσε ανθρώπινη καρδιά σ όλον τον πλανήτη. Κοσμοϊστορικό επίτευγμα που σηματοδοτούσε την απαρχή της διαστημικής εποχής και το γράψιμο μιας νέας σελίδας στην ιστορία της επιστήμης και της εξελικτικής πορείας του ανθρώπου προς τη γνώση που δεν έχει όρια. Το τί υπάρχει πέρα από τη γη για πρώτη φορά το αντίκρισε ο σοβιετικός άνθρωπος με το όνομα Γιούρι Γκαγκάριν.
Ο Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν, που δεν εκπροσωπούσε μόνο τη φύση ενός εξαιρετικού και ιδιαίτερου ανθρώπου αλλά αντιπροσώπευε και ένα κοινωνικό σύστημα που είχε ως στόχευση το περπάτημα της ανθρώπινης ζωής σε ανώτερες σφαίρες καθώς και μια γενιά που φλογιζόταν από τη λαχτάρα της οικοδόμησης αυτού του υπέροχου και φωτεινού ανθρώπινου μέλλοντος.
Ο Γκαγκάριν, ο άνθρωπος που έκανε την πρώτη έφοδο στον ουρανό, που έσπασε τα δεσμά της βαρύτητας, που άφησε τη σιγουριά της γης και την ασφάλεια του ήδη γνωστού για μια περιπλάνηση στ’ αστέρια, αυτός ο μικρόσωμος άνθρωπος με τα μεγάλα όνειρα που αψήφησε το φόβο και το ενδεχόμενο του 95 % να μην επιστρέψει ζωντανός από το διάστημα, άφησε την τελευταία του πνοή σε μια απλή αεροπορική άσκηση ρουτίνας. Οι λόγοι που έχουν κατά καιρούς αναφερθεί γι αυτό το δυστύχημα πολλοί και διάφοροι. Μηχανικό ή ανθρώπινο λάθος, τυχαίο, ανεξέλεγκτο, μοιραίο. Όμως ο Γκαγκάριν μπόρεσε ακόμα και σ αυτές τις συνθήκες να δώσει στο τέλος του το στίγμα του ανθρώπινου μεγαλείου. Ενώ ίσως να ήταν δυνατό να πετύχει μια έγκαιρη εκτόξευσή του προτίμησε να μείνει μέσα στο αεροπλάνο προκειμένου αυτό να μην πέσει πάνω σ ένα σχολείο σκορπίζοντας το θάνατο στους μικρούς του μαθητές. Ο άνθρωπος , που το ήθος του διαμορφώθηκε από τις αξίες μιας ιδεολογίας που κέντρο έχει την ανθρώπινη ζωή και την καλυτέρευσή της σ όλους τους τομείς, δεν μπορούσε παρά να πράξει το αυτονόητο. Αυτονόητο βέβαια γι αυτούς που εμπνέονται από τα σοσιαλιστικά ιδεώδη και προσπαθούν κάνοντάς τα σκοπό της ύπαρξής τους να τα υπηρετήσουν.
Το αεροσκάφος που τον πήγε στ’ αστέρια έφερνε το συμβολικό όνομα “Βαστόκ”, που σημαίνει Ανατολή. Ανατολή μιας καινούργιας μέρας όχι μόνο για τη σοσιαλιστική πατρίδα του Γκαγκάριν αλλά για όλη την ανθρωπότητα, αφού η επιστήμη δεν έχει στεγανά και το επίτευγμα δεν ανήκει μόνο σ αυτόν που το κατορθώνει αλλά σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.
Καθώς έκανε την παρθενική περιφορά γύρω από τη γη όταν από το κέντρο ρωτήθηκε τί βλέπει, ο Γκαγκάριν έκθαμβος από όσα έβλεπαν τα μάτια του απάντησε σαν ποιητής: ” ..Ο ορίζοντας προσφέρει μοναδικό θέαμα. Σαν μία λεπτή, γαλανή ζώνη που περιβάλλει τη Γη. Τα άστρα είναι εξαιρετικά λαμπερά, το στερέωμα φαίνεται πολύ πιο καθαρά απ’ ό,τι από την επιφάνεια της Γης”.
Και κάνοντας χιούμορ είπε ακόμα γελώντας: “Πάντως δε βλέπω κανένα Θεό εδώ πάνω.”
Κολόμβος του διαστήματος, σύγχρονος Ίκαρος, ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης ο Γκαγκάριν ανεβάζοντας το μπόι του ανθρώπου ως το φεγγάρι έδειξε πως τα όνειρα μπορούν και γίνονται πραγματική ζωή, πως τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη του ανθρώπου προς τα μπρος, πως τελικά με τον αγώνα του ο άνθρωπος μπορεί να γίνει κύριος του σύμπαντος, κύριος του μέλλοντός του.