Έρχονται στιγμές που οι λέξεις και τα χρώματα τρυπάνε με απερίγραπτη δύναμη το μυαλό. Καταλαβαίνουμε τότε το βαθύτερο νόημά τους, την αέναη και ρηξικέλευθη αλήθεια τους που φωτίζει τη σκληρή πραγματικότητα. “Οι ψαράδες γνωρίζουν καλά ότι η θάλασσα είναι επικίνδυνη και η καταιγίδα φοβερή, αλλά ποτέ δεν δέχθηκαν ότι οι κίνδυνοι αυτοί θα γίνουν αιτία για να μένουν στη στεριά”. Αυτά τα λόγια έγραφε ο Βαν Γκογκ στον αδελφό του την εποχή που η ανέχεια έκανε απαγορευτική ακόμη και την αγορά χρωμάτων και καμβά ζωγραφικής, την εποχή που κανείς δεν αγόραζε τα έργα του.
Δεν γεννήθηκε φιλόσοφος ο Βαν Γκογκ. Η σκληρή πραγματικότητα τον εξανάγκασε να αναζητά την αλήθεια στα μύχια της ψυχής του. Τολμούσε αυτό που του υπαγόρευε η αναγκαιότητα και ξόδευε όλες του τις δυνάμεις για να ανοίξει το δρόμο του. Οι ουμανιστικές του αντιλήψεις, η αγάπη του για τον άνθρωπο και ειδικά για τους ταπεινούς κι αδικημένους, γι αυτούς που δεν τους χαρίστηκε ούτε η ζωή ούτε η κοινωνία, έκανε τον Βαν Γκογκ να ζωγραφίζει με σκοτεινά χρώματα πίνακες με κοινωνικό περιεχόμενο και ειδικά τους ανθρώπους του μόχθου με τα πονεμένα απ τη δουλειά χέρια και πρόσωπα, φτωχούς χωρικούς ή ανθρακωρύχους, με χαρακτηριστικότερο δείγμα τον πίνακά του «Οι πατατοφάγοι». Αυτή του ακριβώς η αγάπη για τον πάσχοντα άνθρωπο, η αγάπη για όλα όσα θεωρούσε σημαντικά – ποίηση, μουσική, ζωγραφική -, η αγάπη για τα λουλούδια, τα λιβάδια, τα ποτάμια, τα αστέρια, όλον αυτό τον υπέροχο κόσμο στον οποίο βρεθήκαμε από εύνοια της ζωής, υπήρξε η κινητήριά του δύναμη, το εργαλείο με το οποίο προσπαθούσε να αντιμετωπίζει προβλήματα και βάσανα που ο κοινωνικός περίγυρος αλλά και η πληγωμένη του ψυχοσύνθεση συνεχώς δημιουργούσε. Γνωρίζοντας πως η αρρώστεια του τον καθήλωνε και τον οδηγούσε στην αυτοκαταστροφή πάλευε ενάντια στο ίδιο του το DNA. Προσπαθούσε διαρκώς να φτάσει πιο ψηλά από αυτό που ήταν φτιαγμένος.
Όταν ερχόμαστε σε επαφή με τις ζωές των μεγάλων της τέχνης, αυτών που με το έργο τους ανέβασαν στον τομέα του ο καθένας τον πήχυ του εφικτού , που προχώρησαν με βήματα ή με άλματα στο δρόμο της ανθρώπινης εξέλιξης και δημιουργικότητας, μαθαίνουμε ένα κυρίως πράγμα: Ότι παντού και πάντα η ζωή για να περπατήσει χρειάζεται υπερβάσεις.