Θεατρικός σκηνοθέτης, ηθοποιός θεάτρου κυρίως αλλά και ταινιών κινηματογράφου, σεναριογράφος, συνθέτης, θεατρικός συγγραφέας, ζωγράφος, ποιητής, σκηνογράφος, σατυρικός συγγραφέας και όχι μόνο. Ένας πολυτάλαντος άνθρωπος, ένας τεράστιος θεατράνθρωπος, που ζούσε και ανέπνεε το θέατρο. Όχι οποιοδήποτε όμως θέατρο. Υπηρέτησε σ΄ όλη του τη ζωή το λαϊκό και στρατευμένο, ελεύθερο και ανεξάρτητο εκτός συστήματος θέατρο. Κατήγγειλε, μαστίγωνε ανελέητα την καπιταλιστική βαρβαρότητα όπως αυτή διαχέεται μέσα στις συνθήκες της καθημερινής ζωής χρησιμοποιώντας ως εργαλείο το σαρκασμό και το γέλιο, την ειρωνεία και τη χρήση του παράδοξου. “Ό,τι μας έχει γίνει κατά καιρούς βραχνάς και φόβητρο στη ζωή από την εξουσία, έλεγε, είναι γιατί δε γελάσαμε όσο πρέπει με τα χάλια της. Η εξουσία φοβάται όποιον ανεβάζει στη σκηνή το σκοτεινό της πρόσωπο και καλά κάνει. Ένα δυνατό γέλιο τη σωστή στιγμή μπορεί πράγματι να τους θάψει όλους”.
Το Σεπτέμβρη του 1997 η Σουηδική Ακαδημία του έδωσε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας με τα παρακάτω λόγια: “ Το βραβείο απονέμεται στον Ντάριο Φω, ο οποίος σύμφωνα με την παράδοση των γελωτοποιών και τροβαδούρων του μεσαίωνα μαστίγωνε την εξουσία και επανέφερε την αξιοπρέπεια στους ταπεινούς. Το κράμα του γέλιου και της σοβαρότητας αποτελεί το όργανο το οποίο χρησιμοποιεί για να αναζωπυρώσει τις συνειδήσεις μας για τις καταχρήσεις και τις αδικίες της κοινωνίας μας”. Απόφαση, που όπως είπε στην ομιλία του προκάλεσε ταραχή τόσο στους θρησκευτικούς κύκλους πέριξ του Πάπα, όσο και στους Ιταλικούς κύκλους “των εκλεκτών”.
“Σε όλη μου τη ζωή, έλεγε ο Ντάριο Φο, δεν έγραψα ποτέ κάτι μόνο και μόνο για να διασκεδάσω τους θεατές. Πάντα προσπάθησα να βάλω μέσα από τα γραπτά μου αυτή τη ρωγμή την ικανή να θέσει σε κρίση τις σιγουριές, να θέσω υπό αμφισβήτηση τις απόψεις, να ανοίξω λίγο τα μυαλά. Όλα τα άλλα, η ομορφιά για την ομορφιά δεν με ενδιαφέρουν. Το σταμάτημα της εξάπλωσης της γνώσης είναι ένα εργαλείο ελέγχου για την εξουσία γιατί το να γνωρίζεις είναι να ξέρεις να διαβάζεις, να ερμηνεύεις, να ελέγχεις προσωπικά και να μην εμπιστεύεσαι αυτά που σου λένε.”
“Σ έναν καπιταλιστή δεν πρέπει ποτέ να λες: “αχ, σας παρακαλώ, θα μπορούσατε λιγάκι να μου κάνετε λίγο χώρο ν αναπνεύσω κι εγώ; Θα μπορούσατε να είστε λίγο πιο καλός, με λίγη περισσότερη κατανόηση; Ας συμφωνήσουμε…” Όχι. Ο μόνος τρόπος για να μιλήσεις μαζί τους είναι να τους στριμώξεις …να τους χώσεις το κεφάλι μέσα στη λεκάνη και να τραβήξεις το καζανάκι. Ή αυτοί ή εμείς. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο, ίσως με λιγότερο φανταχτερές βιτρίνες, ίσως με λιγότερο λεωφόρους, αλλά με λιγότερες λιμουζίνες, με λιγότερους απατεώνες. Τους πραγματικούς απατεώνες, αυτούς τους μισάνθρωπους με τις χοντρές κοιλιές.
Κι έτσι χωρίς αυτούς θα είχαμε δικαιοσύνη. Κι εμείς που βγάζουμε πάντα το φίδι από την τρύπα για τους άλλους, θα μπορούμε επιτέλους να σκεφθούμε και τον εαυτό μας. Να κτίζουμε σπίτια που να ανήκουν σε μας. Να ζούμε μια ζωή που θάναι ολότελα δική μας. Να ζούμε σαν ολοκληρωμένοι άνθρωποι τέλος πάντων. Να ζούμε σ΄ έναν κόσμο όπου η επιθυμία σου να γελάσεις ξεσπάει από μέσα σου σα γιορτή, η επιθυμία να παίξεις και να γιορτάσεις…κι επιτέλους να κάνεις μια δουλειά που να σ΄ ευχαριστεί, … σαν κανονικοί άνθρωποι κι όχι σαν ζώα που ζουν και υπάρχουν χωρίς χαρά και φαντασία.
Ένας κόσμος όπου μπορεί κανείς να δει ξανά ότι υπάρχει ακόμη ένας ουρανός…τα λουλούδια που ανθίζουν…ότι ακόμα υπάρχει άνοιξη και τα κορίτσια που γελούν και τραγουδούν. Και όταν μια μέρα πεθάνεις, δε θα πεθάνεις σα γέρος, πεταμένος σα στημένη λεμονόκουπα, αλλά σαν άνθρωπος που έζησε ελεύθερος κι ευχαριστημένος μαζί με τους άλλους ανθρώπους..”