“Έχω ανάγκη να ελπίζω, αλλιώς δεν είμαι τίποτα.”
Το λένε με δικά τους λόγια τα παιδιά, το γράφουν όπως το αισθάνονται οι ποιητές, το τραγουδούν οι ερωτευμένοι όπου γης, το χρωματίζουν ανεξίτηλα οι ζωγράφοι. Το τραγουδούσαμε παλιά μέσα στους στίχους του ποιήματος “mon amie la rose” (ο φίλος μου το τριαντάφυλλο). Η ελπίδα μας είναι αυτή που μας σπρώχνει να προσπαθήσουμε να πετύχουμε αυτό που αρχικά φαίνεται αδύνατο, που φαίνεται ουτοπία (ου-τόπος), αυτό δηλαδή που δεν υπάρχει. Μέχρι πού μπορούμε να ελπίζουμε και μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε; Η ανθρώπινη πορεία μέχρι σήμερα βεβαιώνει πως δεν υπάρχει όριο γιατί αν υπήρχε δεν θα ήταν ουτοπία.
Δυστυχώς σήμερα στο δρόμο προς την ουτοπία δεν είναι μόνο το άγνωστο που πρέπει να αντιπαλέψουμε αλλά έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την τεράστια πίεση που δεχόμαστε καθημερινά από την άρχουσα τάξη που λειτουργεί αντιφατικά. Από τη μια προωθεί την τεχνολογική και επιστημονική πρόοδο κι από την άλλη τρέμει την κοινωνική πρόοδο που θα ανατρέψει την εξουσία της και για το λόγο αυτό θέλει να παγιώσει την αδράνεια, τον ωχαδερφισμό, την απαισιοδοξία, την υποταγή. Έχει συμφέρον να χάσουμε κάθε ελπίδα για μια καλύτερη οργάνωση της ζωής, προσπαθεί να πιστέψουμε ότι οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι που μαίνονται στον πλανήτη, οι καταστροφές, η δυστυχία, η φτώχεια θα υπάρχουν πάντα επειδή εδώ και χιλιετίες υπήρχαν. Θέλει να μας πείσει με ψυχολογικά μέσα ότι με την ανοχή, την υπομονή και την υποταγή μας στη βαρβαρότητα ίσως κι εμείς καταφέρουμε να απολαύσουμε ό,τι εκείνη απολαμβάνει.
Η αντιμετώπιση αυτού του ψυχολογικού πολέμου δεν είναι απλή υπόθεση και προϋποθέτει το να μην εγκαταλείψουμε την ελπίδα, να διατηρούμε σταθερή την προσήλωση στον στόχο μας, στον αγώνα για υλοποίηση της ουτοπίας για την γέννηση ενός καλύτερου κόσμου, αυτού που κοιλοπονάει τους τελευταίους αιώνες η ανθρωπότητα. Να μη ξεχνάμε, πως η προσήλωση στο όραμα της κάθε ουτοπίας ήταν αυτή που οδήγησε στα επαναστατικά επιτεύγματα σε όλους τους τομείς, στην ιατρική, την τεχνολογία, την επιστήμη, κι έφτασε μέχρι και στην αντιμετώπιση του ίδιου θανάτου. Ας μη ξεχνάμε πως η μελέτη του αρχανθρώπου των σπηλαίων έδειξε ότι αυτός ήταν 14 χρόνων… γέρος όταν πέθανε, Το σημερινό προσδόκιμο ζωής αποτελούσε την ουτοπία του χθες.
Με δυο λόγια, η ελπίδα, η πίστη στην ουτοπία είναι ανθρώπινη ανάγκη, είναι ταυτισμένη με την ύπαρξη και την εξέλιξη του ανθρώπου, κι όπως λέει ο Bloch “κανένας δεν έζησε ποτέ δίχως να ονειρεύεται με τα μάτια ανοιχτά. Κι αυτό που έχει σημασία δεν είναι να καταργήσουμε αυτό το ζωντανό όνειρο, αλλά να το απαλλάξουμε από τον χιμαιρικό του χαρακτήρα, λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα και όχι προσπερνώντας την*. “Έχω ανάγκη να ελπίζω, αλλιώς δεν είμαι τίποτα” λένε στο τραγούδι “mon amie la rose” οι δημιουργοί του Cécile Caulier και Jacques Lacome.
Προσυπογράφουμε._
———
Παραθέτουμε τους στίχους του τραγουδιού Ελληνικά και Γαλλικά.
Ο φίλος μου το τριαντάφυλλο
Είμαστε τόσο ασήμαντοι
Και ο φίλος μου το τριαντάφυλλο
Μου το είπε σήμερα το πρωί
Τα ξημερώματα γεννήθηκα
Βαπτισμένο με δροσιά
Άνθισα
Ευτυχισμένο και ερωτευμένο
Στις ακτίνες του ήλιου
Έκλεισα τα πέταλα μου το βράδυ
Ξύπνησα γέρικο
Κι όμως ήμουν πολύ όμορφο
Ναι, ήμουν το πιο όμορφο
Λουλούδι του κήπου σου
Είμαστε τόσο ασήμαντοι
Και ο φίλος μου το τριαντάφυλλο
Μου το είπε σήμερα το πρωί
Δες τον Θεό που με έφτιαξε
Με κάνει να σκύβω το κεφάλι
Και νιώθω ότι πέφτω
Και νιώθω ότι πέφτω
Η καρδιά μου είναι σχεδόν γυμνή
Έχω το πόδι μου στον τάφο
Ήδη δεν είμαι πια
Με θαύμαζες χθες
Και θα γίνω σκόνη
για πάντα αύριο
Είμαστε τόσο ασήμαντοι
Και ο φίλος μου το τριαντάφυλλο
Πέθανε σήμερα το πρωί
Το φεγγάρι απόψε
ξενύχτησε τον φίλο μου
Ονειρεύτηκα
Τη ψυχή του που χόρευε
Εκθαμβωτική και γυμνή
Πιο πάνω από τα σύννεφα
Και μου χαμογελούσε
Πιστεύει όποιος μπορεί να πιστεύει
Έχω ανάγκη να ελπίζω
Αλλιώς δεν είμαι τίποτα
Ή κάτι τόσο ασήμαντο
Ο φίλος μου το τριαντάφυλλο
το είπε χθες το πρωί.
—
Mon amie la rose
On est bien peu de chose
Et mon amie la rose
Me l’a dit ce matin
À l’aurore je suis née
Baptisée de rosée
Je me suis épanouie
Heureuse et amoureuse
Aux rayons du soleil
Me suis fermée la nuit
Me suis réveillée vieille
Pourtant j’étais très belle
Oui j’étais la plus belle
Des fleurs de ton jardin
On est bien peu de chose
Et mon amie la rose
Me l’a dit ce matin
Vois le Dieu qui m’a faite
Me fait courber la tête
Et je sens que je tombe
Et je sens que je tombe
Mon cœur est presque nu
J’ai le pied dans la tombe
Déjà je ne suis plus
Tu m’admirais hier
Et je serai poussière
Pour toujours demain
On est bien peu de chose
Et mon amie la rose
Est morte ce matin
La lune cette nuit
A veillé mon amie
Moi en rêve j’ai vu
Éblouissante et nue
Son âme qui dansait
Bien au-delà des nues
Et qui me souriait
Croit celui qui peut croire
Moi j’ai besoin d’espoir
Sinon je ne suis rien
Ou bien si peu de chose
C’est mon amie la rose
Qui l’a dit hier matin.
* Γ. Ρούσης: “ΜΕΤΑΒΑΣΗ. Από τη δύναμη της συνήθειας στη διεκδίκηση της μαρξιστικής ουτοπίας”.
Σελ. 127 Έκδοση Τόπος.